به گزارش خبرنگار مهر نخستین نشست از سلسله نشست‌های «جاودانه‌های تاریخ» ویژه بزرگداشت شهید آیت الله دکتر سید محمد حسینی بهشتی پنج شنبه 6 تیرماه در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی(سرچشمه) برگزار شد.
در ابتدای این مراسم حجت الاسلام محمدرضا زائری رئیس مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی طی سخنانی گفت: حادثه هفتم تیر که به شهادت آیت الله بهشتی و 72 تن دیگر از مسئولان کشور انجامید، حادثه‌ای بی نظیر بود، حادثه‌ای که در یک آن و در یک واقعه بزرگترین شخصیت‌های یک نظام در آن از بین رفتند؛ در بسیاری از کشورها با ترور یک رئیس جمهور و یا نخست وزیر و یا دو وزیر به گونه‌ای که دولت از حد نصاب بیفتد همه چیز تغییر می‌کند اما در جمهوری اسلامی ایران اتفاقی می‌افتد و کسی مثل شهید بهشتی که ستون استوار انقلاب اسلامی بود و در کنار او وزرا و مسئولان و معاونان کشور از بین می روند و چند وقت بعدش فاجعه هشتم شهریور اتفاق می‌افتد اما این کشتی انقلاب اسلامی همچنان راه خود را طی می‌کند.
وی به شخصیت شهید بهشتی به ویژه در حوزه آموزش و پرورش و تألیف کتب درسی اشاره کرد و افزود: شهید آیت الله دکتر بهشتی از چنان شخصیتی برخوردار بود که وقتی دیدند در مدرسه جایگاه ویژه ای پیدا کرده است او را به مدرسه دخترانه فرستادند اما ایشان نگفت که به این مدرسه نمی روم. او در این مدرسه دخترانه به گونه‌ای عمل کرد که ساواک پس از مدتی گزارش داد که برخی از دختران این مدرسه به فعالیت‌های ضد رژیم پهلوی و پخش اعلامیه مشغول روی آورده‌اند و دوباره ایشان را به یک مدرسه دخترانه مسیحی منتقل کردند اما باز ایشان به فعالیت‌های خود ادامه داد تا اینکه پس از مدتی او را بازنشسته کردند؛ آیا چنین شخصیتی نمی‌تواند بن مایه چندین سریال و فیلم و کتاب داستان و غیره شود؟ و این بی توجهی ما جای تأسف دارد.
شهدای هفتم تیر از سردمداران جریان فکر انقلاب بودند
این کارشناس امور دینی و فرهنگی شهید بهشتی را شخصیتی مردمی خواند و گفت: حزب جمهوری اسلامی ایران مجموعه افرادی را دو خود جمع کرده بود که در واقع از سوی مردم انتخاب شده بودند و کسانی در حادثه هفتم تیر به شهادت می رسند که از سردمداران جریان فکری انقلاب اسلامی هستند. برخلاف دیگر انقلاب‌ها که ژنرال‌های درجه دارد کار را به دست می گیرند در انقلاب ما کسانی حضور داشتند که مبنای شان کتاب، علم، فرهنگ و عقلانیت و منطق و اعتدال است و این مسئله‌ای است که به شد بدان محتاجیم.
در بخش دیگری از این مراسم، حجت الاسلام سیدجواد موسوی هوایی معاون آموزشی و پژوهشی سازمان تبلیغات اسلامی طی سخنانی تصریح کرد: امام خمینی(ره) فرمود شهید بهشتی یک ملت بود برای ملت ما. یکی از ویژگی های منحصر به فرد امام که آن را تنها در معصومین می بینیم این بود که به جا و دقیق از صفات و درجات که می خواستند به افراد بدهند، استفاده می کردند. اینکه شهید بهشتی امت بود برای امت ما، یک تعبیر قرآنی است که درآیه 120 سوره نحل خداوند درباره حضرت ابراهیم(ع) می فرماید: انَّ إِبْرَاهِیمَ کَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلّهِ حَنِیفًا وَلَمْ یَکُ مِنَ الْمُشْرِکِینَ.
در راهی نرویم که افراد در خط امام مصداق جمله امام در حق شهید بهشتی شوند
وی افزود: عبارت عجیب‌تری که امام(ره) در مورد شهید بهشتی به کار بردند این بود که مظلومیت شهید بهشتی در مقابل شهادت‌ش بزرگ تر بود و این مطلب بسیار خاصی است؛ امامی که خود در همه علوم اسلامی و قرآنی اعلم بودند و می دانند که شهادت چه عظمتی در معارف دینی و پیشگاه الهی دارد این جمله را می فرماید که شهادت شهید بهشتی در مقابل مظلومیت او کوچک بود. مظلومیت شهید بهشتی چقدر بزرگ بود که امام این تعبیر را در مقابل شهادت ایشان به کار بردند.
حجت الاسلام موسوی هوایی یادآور شد: الان همین ترور شخصیت را برای مقام معظم رهبری هم انجام می دهند و این رسانه های خارجی و برخی از رسانه های داخلی- که به قول حضرت آقا بلندگوی آنها هستند- به این مسئله دامن می زنند. همانهایی که گفتند دموکراتیک ترین انتخابات دنیا انجام شد، خب همان شورای نگهبان و همان ناظران و همان وزارت کشور سال 88 انتخابات را برگزار کرد. در این مدت حرفهایی از داخل علیه مقام معظم رهبری زدند و همان کاری را کردند که نسبت به شهید بهشتی انجام دادند. اما حضرت آقا هیج جا گله نکردند و صحبتهای ایشان همه در جهت استقرار و استمرار انقلاب اسلامی است. لذا ما نباید راهی را برویم که افراد در خط امام(ره) آنقدر مظلومیت شان عظیم شود که دوباره مصداق سخن امام قرار گیرند.
شهید بهشتی مستقیم الفکر بود/ نقش شهید بهشتی در مرکز اسلامی هامبورگ
وی در ادامه به تبیین شخصیت شهید بهشتی بر اساس آیات قرآن به عنوان نمونه ای از پیروان حضرت ابراهیم(ع) پرداخت و گفت: خداوند در قرآن می فرماید: «ما کَانَ إِبْرَاهِیمُ یَهُودِیًّا وَلاَ نَصْرَانِیًّا وَلَکِن کَانَ حَنِیفًا مُّسْلِمًا وَمَا کَانَ مِنَ الْمُشْرِکِینَ». معنای قابل تعمیم این آیه می تواند اعتدال باشد؛ که اعتدال بر محور حق است نه اعتدال به این معنی که دست از حقانیت برداشته شود بلکه به مُرٌ شرع به روشی که خداوند در قرآن و پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) برای ما نشان دادند، عمل شود نه بر طبق سلایق چون سلایق افراط و تفریط می آورد و شهید بهشتی مصداق این آیه است که نه گرایش به شرق و نه گرایش به غرب داشت و مستقیم الفکر بود؛ خیلی ها به مرکز اسلامی هامبورگ رفتند و شکل غربی گرفتند اما شهید بهشتی رفت و غرب را شکل اسلام کرد.
آسیبهای تربیت دینی از دیدگاه شهید بهشتی
به گزارش مهر؛ در این مراسم دو تن از معلمان به ارائه مقاله خود پیرامون شخصیت شهید بهشتی پرداختند. زهرا حجت در مقاله « آسیبهای تعلیم و تربیت دینی از دیدگاه شهید بهشتی» به ابعاد مختلف شخصیت شهید بهشتی به ویژه در حوزه آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت: یکی از آسیبهای تربیت دینی در زمینه محتواست و عدم پایبندی به مبانی دینی و عدم کارکردهای دینی از جمله آنها به شمار می رود.
وی با اشاره به اهمیت و جایگاه خانواده در دیدگاه تربیتی شهید بهشتی یادآور شد: از نظر شهید بهشتی تربیتی که در بزرگسالان دیده می شود حاصل تربیت ناخواسته خانواده است همچنین این شهید بزرگوار، بر نقش دوستان و همسالان به عنوان یکی دیگر از عناصر تعلیم و تربیت دینی تأکید دارند و در مورد محیط و عوامل اجتماعی نیز می گویند که همه محیطها برای شکوفایی انسان یکسان نیستند؛ جامعه ای که در آن گناه، ظلم و فساد وجود دارد محیطی مناسب برای نقاط ضعف بشری است و محیط سالم محلی برای پرورش استعدادهای خیر انسان‌هاست. شهید بهشتی در نظام اسلامی هرگونه آزادی که زمینه فساد را فراهم می کند را رد کرده و می گوید اینگونه آزادی زمینه اجتماعی را برای بروز فساد انسان‌ها فراهم می کند و نظام اسلامی باید مواظب چنین انحرافاتی باشد.
تأکید شهید بهشتی بر جایگاه عقلانیت در اسلام
این معلم و پژوهشگر افزود: شهید بهشتی در مورد نقش حکومتها نیز بر این باور است که حکومتها به فکر و عمل جامعه جهت می‌دهند و اندیشه خود را در جامعه گسترش می دهند و در این باره می گوید که بر هر انسان مسلمان متعهد لازم است که محیط را برای سالم زیستن خود و دیگران پاک نگه دارد و این وقتی امکان پذیر است که افراد مؤمن و متعهد بر جامعه حاکم شوند.
زهرا حجت با اشاره به اینکه شهید بهشتی بر جایگاه عقلانیت در اسلام تأکید داشت، افزود: از نگاه شهید بهشتی غیرعقلانی معرفی کردن اسلام و معارف دینی پیامدهای خطرناکی دارد که باعث می شود تربیت دینی بر پایه های سس و لرزان ایجاد گردد. یکی دیگر از آسیبهای تربیت دینی از دیدگاه شهید بهشتی نقش مربیان است که ایشان نسبت به عدم مطابقت قول و فعل متولیان تعلیم و تربیت هشدار می دهند. همچنین شهید بهشتی تعصب محوری به جای حق محوری، بی توجهی به اصل آزادی و آگاهی، بی توجهی به اصل تشویق و تنبیه، بی توجهی به تفاوت‌های فردی و گروهی، بی توجهی به زمان و مکان و ... را از دیگر آسیبهای تربیت دینی می دانستند.
شخصیت شهید بهشتی حاصل جمع سنت و تجدد است/ شهید بهشتی اعتدال سیاسی داشت
در ادامه این نشست دکتر امامعلی شعبانی نیز به ارائه مقاله خود پیرامون شخصیت و اندیشه و آثار شهید بهشتی پرداخت و گفت: با بررسی که در تاریخ داشته ام بر این باورم که مردان بزرگ عامل محرک تاریخ هستند که در سرنوشت جامعه بشری نقش ایفا می کنند، اگرچه این مردان بزرگ خود محصول شرایط اجتماعی هستند و یکی از این مردان برجسته شهید بهشتی است.
وی شهید بهشتی را یک نظریه پرداز عمل‌گرا خواند و گفت: سخنان و آراء شهید بهشتی محصول عمل‌گرایی اوست. شهید بهشتی جامعه را می دید و برای حل مشکلات آن راه حل ارائه می داد لذا اندیشه های او برای ما معتبر است چون با واقعیت روز و با عمل، به ارائه راه حل دست می زد. شهید بهشتی شخصیتی جامع الاطراف داشت که همه ابعاد جامعه از سیاست، اقتصاد، جامعه، فقه، فرهنگ، مذهب ، دین و ... را مورد توجه قرار می داد. برای من سخنان شهید بهشتی معتبر است چون از بن‌مایه های مذهب نشأت می گیرد. او برای هر مسئله ای در کنار مباحث علمی از احادیث و آیات قرآن سخن می گفت و به شدت بر کارکرد مذهب در اجتماع باور داشت.
این مدرس تاریخ تأکید کرد: من از این جهت اندیشه های شهید بهشتی را معتبر می دانم که او می گوید ما جهان بینی را از قرآن و علم را از همه جای دنیا می گیریم و این یعنی تفاهم سنت و تجدد و کم هستند متفکران معاصری که توانسته باشند میان سنت و تجدد جمع کنند.
دکتر شعبانی افزود: شهید بهشتی ویژگی‌های ممتازی داشت که این ویژگی‌ها می‌تواند حلال مشکلات جامعه امروز ما باشد. اولین ویژگی «شهید بودن» ایشان است؛ آن هم شهیدی که بر سر آرمان دینی جان خود را فدا کرده است تا ارزش‌ها دینی و کشورش باقی بماند. برخورداری از بینش و دانش، تکامل هویتی، مردمی بودن از دیگر ویژگی‌های شخصیتی شهید بهشتی است و او از این جهت ماندگار شد که ظلم ستیز و اعتدال گرا بود. شهید بهشتی اقدامات عجیبی در عرصه عمل و نظر انجام داد که آن را در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، آموزشی و ... می بینیم و از همه مهمتر او معمار قضایی کشور به شمار می رود و در عین حال او رعایت اخلاق را در سیاست و اجتماع؛ و صداقت را در سیاست سرلوحه خود داشت.
وی در پایان تأکید کرد: شهید بهشتی ویژگی داشت که سیاستمداران ما امروز به شدت بدان محتاج اند و آن اعتدال در عرصه سیاست بود. اگر شهید بهشتی نبود انقلاب اسلامی خوشبینانه پیش نمی‌رفت و به قول دکتر رفیعی پور اگر شهید بهشتی بود بسیاری از مسائلی که در دهه 60 اتفاق افتاد به نحو دیگری رقم می خورد.
به گزارش مهر؛ در بخشی دیگر از این مراسم از کتا«آه‌ها و ناله‌ها» سروده شهید مهدی نصیری لاری از شهدای هفتم تیر و نیز سایت مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی «سرچشمه» رونمایی شد.
